Emile Borel Kimdir?(1871-1956)

Fransız matematikçi. Analize ve ola­sılık kuramına katkılarıyla tanınır.

Félix Edouard Justin Emile Borel 7 Ocak 1871’de Aveyron yakınlarındaki Saint-Affrique’te doğdu. Babası kasaba papazıydı. Üstün zekâsını kısa sürede kanıtlayınca, ailesi onu komşu kent Montauban’daki liseye gönderdi. Paris’te üniversite sınavları­na hazırlanırken arkadaş olduğu oğlu aracılığıyla tanıştığı ünlü matematikçi Darboux’nun etkisi altında kalarak matematikçi olmaya karar verdi. 1889’da birincilikle kazandığı Ecole Normale Suptrieure’deki ilk yılında iki çalışması yayımlandı. 1893’te birincilik­le mezun olunca, Lüle Üniversitesi’nde ders vermesi için yapılan teklifleri kabul etti. Burada doktora tezini yazdığı üç yıl içinde 22 makalesi yayımlandı. 1896’da yeniden Ecole Normale’e dönen Borel’in ilgisi, kuramsal matematiğin soyut yapısından uygulamala­rına, sosyal konulara ve politikaya kadar uzanan geniş bir düşünce alanını kapsıyordu. 1901’de evlendiği eşinin Camille Marbo takma adıyla yayımlanmış otuz kadar romanı vardır.

Borel 1909 yılında Sorbonne’dakı Fonksiyonlar Kuramı Kürsüsü’nün başına getirildi. 1924-1936 yıl­ları arasında, doğduğu kasabanın belediye başkanlığı ve bakanlık da dahil olmak üzere çeşitli politik görevlerde bulundu. 1940’da Sorbonne’a döndü ve ölünceye kadar elli kadar kitap ve makale daha yayımladı. II. Dünya Savaşı sırasında Vich hükümeti tarafından kısa bir süre hapsedildikten sonra doğduğu kentin direniş hareketine katıldı. 1955’te Centre National de la Recherche Scientifique’in (Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi) ilk altın madalyasıyla ödüllendirildi. 3 Şubat 1956’da Paris’te öldü.

Borel’in matematiğe en önemli katkıları analiz, ve olasılık alanlarında olmuştur. İlgilendiği problemleri 19.yy matematikçilerine özgü bir çalışma yöntemiyle ele almış, gereksiz genellemelerden, formalizmden ve sezgicilikten kaçınmıştır. İlk incelemelerinden başla­yarak ilgisini, Cantor’un kümelere ilişkin çalışmaları, ölçüm kuramı, ıraksak diziler ve sayılabilirlik kavramlan üzerine yoğunlaştırdı. Doktora tezinde, biri Heine Borel teoremi adıyla anılan, diğeri ise sayılabi­lir bir kümenin ölçümünün sıfır olduğunu gösteren iki önemli teorem kanıtladı.

Borel, daha sonra nokta kümelerinin ölçümsel özellikleri, olasılık kuramının geliştirilmesi ve büyük savılar kuralının özel bir halinin kanıtlanmasıyla uğraştı. Picard teoreminin elemanter bir kanıtını verdi. Oyunlar kuramının temellerini attığı gibi stra­teji oyunlarının ilk kez tanımını da kendisi yaptı. Üç oyuncu için “min-max” kuramını kanıtladı.

Borel, üretken bilimsel yaşamında üç yüzü aşkın makalenin yanı sıra birçok kitap yazmış, nokta kümelerine ilişkin etkili kuramların ve gerçek değerli değişkenler fonksiyonlarının gelişmesinde öncü ni­teliğinde çalışmalar yapmıştır.